Kokusuz Mum
Tam olarak tarihi bilinmese de en az 5.000 yıllık bir geçmişi olduğu tahmin edilen kokusuz mum, insanlığın gelişim süresince; ateşin bulunması oldukça önemli mihenk taşlarından birisidir. Günümüzde oldukça fazla kişi tarafından yaşam alanlarında sıklıkla kullanılan mum, ilk kullanış nedeni ile günümüzde kullanım nedeni çok daha farklı olsa bile, mum modern zamanların vazgeçilmez aksesuarlarından yalnızca birisidir.
Bir ışık kaynağı olan mumlar, don yağı ya da parafin gibi oldukça yavaş yanan bir maddenin; fitil üzerine dökülerek katılaşmasını bekleyerek hazırlanan, genellikle silindir şeklinde kullanılan bir tür aydınlatma aracıdır. Her ne kadar ilk zamanlarda silindir olarak kullanılsa da ve günümüzde sıklıkla silindir formundaki mumlar tercih edilse de; birçok figür ve şekilde üretilen – kullanılan mumlar vardır.
Mumun üretiminde genellikle ve yaygın olarak kullanılan ana maddesi parafin isimli bir maddedir. Uzun süre boyunca geleneksel olarak kokulu ve kokusuz mumlar; böcekler, bitkiler ya da hayvanlardan elde edilen bir takım balmumu ve yağlar ile elde edilirdi. Mum neden yapılır diye sorulduğunda, günümüzde akla ilk gelen maddenin parafin isimli madde olmasına karşılık, soya mumu ya da balmumu ve benzeri doğal maddelerden yapılan mum çeşitleri de günümüzde oldukça yaygın kullanılıyor. Son zamanlarda tüketicilerin daha fazla bilgi sahibi olması sebebi ile parafin, petro kimya endüstrisinin bir yan ürünü olduğundan dolayı çok fazla tercih edilmemektedir.
Mumlar günlük yaşantımızda oldukça uzun zamanlardan bu yana oldukça önemli aksesuarlardır. Birçok medeniyet boyunca dini ritüellerde, kutlamalarda ve daha bir çok konuda sıklıkla kullanılan mumlar, zamanında bu nedenlerle kullanılsa da; günümüzde sadece aksesuar olarak da kullanılabiliyor.
Doğası ve çeşitli kullanım amaçları nedeni ile ilk mumun nasıl ortaya çıktığını, kimin bulduğunu belirlemek tabiri caizse samanlıkta iğne aramak gibidir. Eski Yunanlılar zamanında Tanrıça olarak kabul edilen Artemis’in doğuşunu kutlamak ve onurlandırmak için mumu kullanan ilk Yunanlılardan, papirüs fitilleri ile mum kullanan Romalılara; daha sonrasında ise tarçın da ekleyerek balmumunun kullanımını başlatan Hindistan’a kadar gitmek gerekmektedir.
Birçok tarihçi tarafından yapılan araştırmalar neticesinde; Eski Mısırlılar tarafından yapılan ve kullanılmaya başlanan ilk mumları meşaleler ve hatta rushligts olduğu ortaya çıkmıştır.
Kokusuz Mum Yapımında Kullanılan Ana Malzemeler
Mum yapımında kullanılan malzemeler, geçmiş zamanlardan bu güne büyük ölçüde değişiklikler göstermiştir. Geçmiş zamanlarda ve eski dönemlerde mum yapımında kullanılan maddeler, günümüzde büyük ölçüde kullanılmamaktadır. Mum yapımında kullanılmış olan balmumu türleri ise; son birkaç yüz yıl içerisinde çok büyük ölçülerde farklılıklar göstermiş, değişmiştir. Günümüzde ise oldukça yüksek erime noktalarına sahip; güçlü ve uzun kullanımlı mumlar oluşturabilmek için, çeşitli maddeler çeşitli şekillerde karıştırılarak ortaya bambaşka bir madde çıkarılıyor. Genellikle standart kokusuz mumlar genellikle yüzde 5 balmumu, yüzde 35 stearik asit ve yüzde 60 parafin içermektedir.
Bazı mumlarda ise bitmiş balmumunun erime noktasını ya da yumuşama noktasını düzenleyebilmek adına çok az miktarda karnauba ya da kandedilla mumları kullanılır.
Kokusuz Bal Mumundan Yapılan Mumlar; Nasıl Yapılır ?
Bal mumundan yapılan mumlar, sadece saf ve katkısız bal mumu, az miktarda sertleştirici mum ve biraz da parafin kullanılarak yapılır. Mumların olmazsa olmaz yapı taşlarından birisi olan fitiller için ise, yüksek dokulu ketenden ya da pamuktan yapılan malzemeler kullanılır. Günümüzde ise bu yöntem biraz değişmiştir ve daha çok tel çekirdekli fitiller kullanılmaya başlanmıştır. Bu fitillerin pamuktan biraz daha fazla sıcak yanmalarını ve erimiş halde olan balmumunda dik kalmalarını sağlamakta olan bir tel merkezi yer alır.
Dekoratif amaçlı kokusuz mumlarda ise; genellikle parafin ve balmumu dışındaki mumlar kullanır. Yanma özelliği bulunmayan mum bölümleri, bir mumun yanması amaçlanmayan tamamen dekoratif mumların kabukları ya da süs eşyaları gibi kısımlarda – bölümlerde kullanılır.
Kokusuz Mumun Kullanım Alanları
Kokusuz mumun tarihsel zamandaki kullanım alanları ve amaçları incelendiğinde; başlarda ve genelde aydınlatma aracı olarak kullanıldığı bilinmektedir. Aydınlanma amacı dışında ise; dini ayinlerde de sık sık kullanılan mumlar, zaman geçtikçe süs eşyası olarak kullanılmaya başlanmıştır. Günümüzde de hala hem süs eşyası, dekoratif amaçla kullanılmasının yanı sıra, dinginleştirici, sakinleştirici özelliğiyle de kullanılmaya başlanmıştır. Otellerde, spa salonlarında, masaj salonlarında, evlerde, iş yerlerinde, kafe ve restoranlarda, kiliselerde ve duvarlarda sık sık dekoratif amaçlı olarak kullanılmakta olan kokusuz mumlar, geçtiğimiz dönemlerde ve günümüzde hala popülerliğini ve varlığını korumuştur. Bugün ise gerek evlerde gerekse iş yerlerinde kullanılan mumlar; farklı renk, desen ve şekil bakımından oldukça şık ve estetik bir görünüm sergilemektedir.
Kokusuz Mum Nasıl Yapılır?
Günümüzde oldukça şık tasarımlar ve uygun fiyatlı mum temin edebileceğiniz gibi; şayet hobi olarak kendiniz bir mum yapmak isterseniz, lazım olacak bir takım malzemelere ihtiyacınız var demektir. Kokusuz mum yapmadan önce unutmamanız gereken oldukça önemli bir husus bulunmaktadır. Bu husus; hali hazırda satılan kokusuz mumların, gerekli denetimlerden geçerek; en uygun şartlarda ve en uygun miktarda maddeler ile üretildiğidir. Evde yaptığınız kokusuz mumun içerisine koyacağınız maddelerin ölçüsü mumun tehlikeli olmasını sağlayabilir. Katkı maddesinin fazla oluşu, mumu kullandığınız zamanlarda solunum yolları ile ciğerlerinize nüfuz ederek sağlık problemleri yaşamanıza neden olabilir.
Kokusuz Mum Yapmak İçin Gerekli Malzemeler;
- Saf pamuk ip ya da mum fitili
- Ham parafin
- Isıya dayanıklı bir mum kalıbı
- Mum boyası
- Stearin
- Parafini eritmek için gerekli dayanıklı ve sağlam bir kap
- Koku için seçtiğiniz bir esans
Yukarıda sıralamış olduğumuz malzemelerin tamamını temin ettikten sonra; ham parafini eritmeniz gerekmekte. Eritirken benmari usulü ile eritmeye özen göstermelisiniz. Ham parafini erittikten sonra; muma sertlik veren en önemli madde olan stearini ekleyerek karıştırmaya başlayın. Eğer mumun renkli olmasını istiyorsanız; yavaş yavaş az miktarda mum boyası ekleyerek karıştırmaya devam edin. Tamamen erimiş durumda olan karışımı kalıba dökmeden önce; kalıbınızı yağlamanız gerekiyor. Kalıbı yağlamanız, mumun sertleştikten sonra mumdan çok daha kolay bir şekilde çıkmasını sağlayacaktır. Karışımı kalıbınıza dökmeden önce fitilinizi kalıbınızın tam ortasına gelecek şekilde yerleştirin. Ardından karışımınızı kalıbınıza dökün. Mumunuzun tamamen soğuduğuna, katılaştığınızda emin olduğunuzda ise; fitilinden tutarak yukarıya doğru çekin. Yalnız dikkat etmeniz gereken en önemli husus: mumun tamamen donmuş olduğuna emin olmanızdır. Mum tamamen donmamışsa, kaptan – kalıptan çıkartırken dağılacak, parçalanacaktır.
Kokusuz Mumlar
Mumlar direkt olarak solunum yolu ile vücuda girdiği için; bazı koku verici maddelere, esanslara ya da aromalara karşı alerjisi bulunan kişiler; alerjik reaksiyon ile karşılaşmamak için üretilen kokusuz mumları tercih edebilirler. Uygun fiyatı ve şık, estetik görünümleri ile dikkat çeken kokusuz mumlar; değişik şekilde ve figürlerde satılmaktadır. Eğer alerjiniz varsa ve mumlardan vazgeçmek istemiyorsanız, ilk tercihiniz kokusuz mumlardan yana olmalıdır. Genellikle kokulu mumlara nazaran daha uygun fiyatlı olan kokusuz mumlar; silindir, kare ve bardak içerisinde bulunmasının yanı sıra diğer dekoratif tasarımların da bulunduğu onlarca hatta yüzlerce seçeneğe sahiptir.