Dünya’da En Yaygın Bulunan Tütsü Çeşidi; Bambu Çekirdekli Çubuk Tütsü
Günümüzün modern dünyasında en sık tercih edilen ve en yaygın olan tütsü çeşidi bambu çekirdekli olandır. Çin ve Hindistan tütsü tarifleri arasında yer alır. Özelliği ise bambunun üzerinde çekirdek olarak adlandırılan bir salça bulunmasıdır. Bu tütsünün çekirdeği yandığında duman kokusu çıkardığı düşünülür.
Silindir Tütsü Çubukları
Tütsü çubuklarının yapımında bir çubuk ya da bambu kullanılması şart değildir. Bunların yanı sıra kurutulmuş hamurdan da yapılabilmektedir. Kurutulmuş hamur kullanılarak yapılan tütsü çeşitleri ise;
- Joss Çubukları
- El Daldırma Tütsü Çubukları
- Agarbatti
- Dhoop olarak farklı çeşitlere ayrılmaktadır.
Joss Çubukları
Joss Çince’den gelen bir terimdir. Dini olarak kullanılan nesnelerin tanımlanmasında kullanılır. Çin tapınakları joss evi olarak isimlendirilir. Bu tapınaklarda kullanılan tütsü çubukları ise joss çubukları olarak adlandırılır.
Günümüzde joss terimi çubukları, bobinleri ya da konileri ile birlikte de kullanılır. Joss çubukları, joss bobinleri ve joss konileri tütsüler için bir ön bilgi veren bir kullanıma sahiptir.
Özellikle Uzak Doğu’da yakma tütsünün tarihi oldukça eski yıllara dayanır. Bu süre zarfında farklı toplumlarda joss terimi zamanla farklılaşıp kullanımı değişmiştir. Joss çubukları aynı yapıda değildir, ülkeden ülkeye değişiklik göstermektedir. Örnek vermek gerekirse Japo joss çubukları ile Hint joss çubukları farklı yapıdadır. Japon joss çubukları bambu çekirdeği olmadan yapılır, Hint joss çubukları ise bambu çekirdeği ile yapılır. Çin joss çubukları ise hem bambu çekirdekli hem de çekirdeksiz olarak yapılmaktadır.
El Daldırma Tütsü Çubukları
Bu tütsülerin özelliği elle, doğal olarak ya da yapay bir şekilde koku yağlarına bandırılarak yapılmalarıdır. El daldırma tütsü çubukları kokusu olmayan bir bambu tütsü çubuğu ya da bir masal kullanılarak elde edilir.
En Yaygın Hint Tütsüsü; Agarbatti
Agarbatti terimi tütsü çubuğu yerine kullanılır. Kelime olarak agarwood (aloeswood) kelimesinden gelmektedir. Çubuk için kısa olan agar ve bati kelimelerinin birleşmesiyle ortaya çıkmıştır.
Genel olarak özellikleri;
- Bambu çekirdeği sıklıkla içerir
- Hindistan’ın en bilinen ve en yaygın kullanımı olan tütsüsüdür.
Dhoop
Birçok farklı boyutta dhoop çubuğu bulunmaktadır. Doğada sağlam yapıda bulunan bu çubuklar farklı çeşitleriyle Hint ve Tibet kültürlerinde yaygın yer alır. Yapısal olarak kırılgan bir kuru çubuk daha yumuşak bir çubuk ve çok daha yumuşak bir çubuk içerir.
Masala Çubukları
Güney Hindistan kökenlidir ve farklı çeşitleri bulunur. İçerisinde çiçek, ot, odun, yağ, reçine, zamk ve benzer maddelerin bulunduğu bir macundan yapılır. Bu macun oluştrulduktan sonra bambu çekirdeklerine yayılarak masala çubukları meydan gelir. Masala çubuklarına benzeyenler ise;
- Durbar Çubukları
- Champa Tütsüleridir.
Durbar Çubukları
Durbar çubukları Masala tütsü çubuklarına benzerliğiyle dikkat çeker. Fakat içeriğinde Batı dünyasında bilinmeyen birçok farklı ve kompleks madde bulunur. Durbar çubuklarında doğada bulunan baharatlı ve tatlı aromalar yer alır. Yapı olarak yumuşak bir yapıya sahiptirler. Nadiren kurudukları gözlenebilir. Yumuşak yapıda olma nedenleri ise içerdikleri sıvı parfümler ve bileşenlerinde bulunan yapılardır.
Champa Tütsü
Genel olarak Masala ve durbar yapısına benzeyen tütsülerdir. Yapılarında frangipani (plumeria) ve sandan ağacı birleşimi bulunur. Zaman zaman manolya ya da nagkeshar gibi farklı çiçekler de kullanılır.
İçerdiği önemli maddelerden biri ise Halmaddi’dir. Halmaddi Hindistan’da bulunan Ailanthus Malabarica ağacından toplanan doğal bir maddedir. Yapı olarak grimsi olan bu maddenin özelliği ise higroskopik olmasıdır. Higroskopik özelliği bu maddenin bulunduğu yerdeki nemi emebildiğini anlamına gelmektedir.
Senko Çubukları
Sen-koh, senkoo ya da senkou isimleriyle de bilinirler. Japonca’dan gelen Senko terimi genel olarak tütsü ve tütsü çubukları anlamında kullanılmaktadır. Bunun yanı sıra farklı maddelerle, esanslarla harmanlanmış tütsü türünü tanımlamak için de kullanılır.
Yapısal olarak ise Senko çubukları bambu ya da ahşap çekirdekli yapıda bulunmazlar.
Simpoi Çubukları
El yapımı olan tütsü çubuklarıdır. Anavatanı ise Tibet olan bu tütsü çubukları diğerlerine nazaran daha kalın yapıda bulunur.
Tütsü Bobinler
Oldukça eski bir geçmişe sahip olan tütsü bobinler, Çin ve çevresinde kullanılır. İlginç özelliği ise bu bobinlerin zamanı takip etmek için kullanılmış olmasıdır. Yaygın olarak tavandan sarkan bobinler uzun süre yanabilmektedir. Yanma süreleri saatler hatta günler boyunca sürer.
Tarihin en gözde tütsülerinden biri olan tütsü bobinler günümüzde ise eskisi kadar rağbet görmemektedir.
En Popüler Tütsü Kokuları Nelerdir?
Tütsü denildiğinde kokudan bahsetmemek mümkün değil. Oldukça farklı türde bulunan tütsülerin birçok farklı kokuya sahip olan çeşitleri bulunuyor. Bunlar içinde en yaygın olarak tercih edilenler ise;
- Nag Champa
- Silhat
- Gül
- Sandal Ağacı
En çok tercih edilen tütsü kokularının özellikleri ise aşağıda yer almaktadır.
En Popüler O; Nag Champa
İlk olarak Hindistan’da yapılmıştır. Fakat ilerleyen zamanda dünyada en popüler kokulardan birine dönüştü. Kokusu, üretilirken tercih edilen aromalar göre değişkenlik gösterir. Fakat genel olarak sandal ağacı ve plumeria ya da mangolia karışımından oluşur.
Nag Champa Nasıl Bir Koku?
Aroması ise hafif tatlı çiçeksi bir kokudur. Sandal ağacı ise sakinleştirici ve rahatlatıcı bir etki sağlar.
Silhat
Dünyadaki farklı kültürlerde eski zamanlardan beri yer alan paçuli genellikle hippi kültürleri ile ilişkilendirmiştir. Oldukça keskin bir kokusu olan Silhat genel olarak ya çok seviliyor ya da hiç sevilmeyen bir aromaya sahiptir. Sevmeyenlerinin sayısı azımsanmayacak kadar çok olan bu kokunun eski tarihlere dayanması onu değerli kılan özelliklerinden en önemlisi.
Silhat Nasıl Bir Koku?
Silhat baskın bir kokuya sahiptir. Yoğun ve keskin narenciye kokusuna sahip. Birçok kokuyu bastıran özellikte bir kokudur. Bu nedenle sevenler kadar bu kokudan hiç hoşlanmayanların da sayısı oldukça fazladır.
Gül
Gül özellikle Batı ülkelerinde sevgini ve aşkın çiçeği olarak bilinir. Venüs, ilişkiler ve yoğun duygularla ilişkilendirilen bir aroması vardır. Gülün zarif yapısı kadar kokusu da birçok insanın kendisine hayran olmasını sağlayan benzersiz bir aromadır.
Sandal Ağacı
Hindistan’da sandal ağacı Chandan olarak isimlendirilir. Tütsüler arasında en çok tercih edilen kokular arasında yer alır. Kendine özgü kokusuyla dikkat çeken olan sandal ağacı türleri tatlı kokulardan biridir. Vanilyaya benzemeyen bir aroması bulunur. Sandal ağacının kokusunun yanı sıra ayrıca rahatlatıcı etkisinin bulunması birçok tütsü seven için tercih sebebi olmaktadır.