Kişniş ya da Latince adı ile Coriandrum sativum maydanozgiller ailesine mensup bir bitkidir. Yaprakları maydanoza çok benzer ve ikisi arasındaki farkı bilmeyenler tarafından maydanoz ile karıştırılabilmektedir. Genelde 20 – 60 cm yüksekliğinde olmaktadır ve tüysüz bir yapıdadır. Yıllık bir bitkidir ve otsu özellikleri vardır.
Kişniş genelde baharat olarak besinlerde kullanılmaktadır ve tohumu için de kişniş olarak adlandırma yapmak mümkündür. Anavatan olarak Akdeniz bölgesine ait olsa da Kuzey Afrika’nın belirli bölgelerinde de yetişmektedir. En yüksek 60 cm boya ulaşabilmektedir ve doğrudan yenilecek olan kısımları 3 – 5 mm arasındadır. Baharat olarak tercih edildiğinden kişniş üretimi dünyada yaygın olarak yapılmaktadır. Özellikle İspanya ve İtalya gibi Akdeniz mutfaklarında sıklıkla kullanılan bir baharat olma özelliği taşımaktadır. Baharatının elde edilmesi için kişniş bitkisinin küre biçimli olan sarımsı yeşil renkte olan meyvesinin kurutulması gerekmektedir. Bu kurutulan meyveler daha sonra öğütülür ve baharatı elde edilir. Aynı zamanda bitkinin taze yaprakları da doğrudan tüketilmeye uygun olup çeşitli salataların içinde de tercih edilmektedir. Ferahlatıcı bir kokuya sahiptir ve tatlımsı bir lezzete sahiptir.
Zeytinyağlı ve et yemeklerinde son derece dengeleyici bir lezzet katmaktadır. Aynı zamanda köfte gibi tariflerde de baharat olarak kullanımı mümkündür. Kişniş baharat olarak kullanımının yanında yağ olarak da yararlı özellikleri açısından tercih edilmektedir. Kişniş yağı, bitkinin tohumundan elde edilmektedir. Kişniş tohumundan elde edilen yağın rengi açık sarı renkte olmaktadır ve orta bir kıvama sahiptir. Keskin, ferah ve odunsu bir kokuya sahiptir. Ancak cilt üzerinde büyük yararlar taşımaktadır.
Kişniş uygun iklim koşullarında kolayca üretilmektedir. Ancak don ve soğuğa karşı hassas olduğu için bitkinin yetiştirilmesi için don ve soğuk mevsimlerin geçmesine dikkat edilmelidir. Sıcak havalarda kişniş yetiştirilmesi gerekmektedir. Kişniş en iyi sıcak mevsimlerde sonbahar dönemlerinde yetişmektedir ve tropik iklim özelliği gösteren geniş bir coğrafyada yetişebilmektedir. Kişniş yetiştirmek için fide kullanılacağı gibi tohum da tercih edilmektedir.
Kişniş Faydaları Nedir?
Kişniş faydaları olarak özellikle yağ olarak kullanıldığında genel vücut yapısı üzerinde büyük yararlar sunmaktadır. İçeriğinde bulunan kuarsetin ve apigenin gibi bileşenler nedeniyle güçlü bir antioksidan özelliği göstermektedir. Aynı şekilde iltihabı temizlemek için de inanılmaz faydalara sahiptir. Bu bakımdan kişniş yağı alternatif tıp yöntemlerinde sıklıkla tercih edilmiş olan bir yağ özelliği taşımaktadır.
Vücudun arınması ve genel bir sağlık kazanması için antioksidan özelliği ile ölü hücrelerin temizlenmesine neden olur ve böylece çok daha sağlıklı bir yapı oluşturur. Aynı şekilde doğal olması koşulu ile ağız yoluyla kullanılan kişniş yağı başta ağız içi yaralar olmak üzere ülser, reflü gibi rahatsızlıkların giderilmesi adına da etkili olmaktadır. Ağız sağlığı için önemli olan kişniş yağını gargara olarak düzenli kullandığınızda ağız içinde çıkan ve rahatsızlık verici olan sivilce ya da benzeri rahatsızlıklar kolaylıkla tedavi edilmektedir. Aynı zamanda kişniş yağı üzerine yapılan araştırmalar hiperglisemiyi de kontrol altına aldığını göstermektedir.
Kişniş yağı göz sağlığı ve çevresi için de yararlı olmaktadır. Dikkatli bir şekilde göz ve çevresine yapılacak masaj yardımı ile özellikle yaşlanmaya bağlı olarak görülen kırışıklıkların giderilmesi mümkün hale gelmektedir. Bu sayede cildiniz çok daha genç bir görünüme sahip olmaktadır.
Kişniş yağının içeriğinde bulunan B vitamini sinir sistemine destek sağlar. B vitamini sinir sisteminin daha iyi şekilde çalışmasını sağlayarak uykusuzluk, yorgunluk, stres gibi sorunların giderilmesi açısından etkili olmaktadır. Aynı zamanda kalp krizi ve felç gibi rahatsızlıkların risklerini de azaltmaya yardımcı olduğu tespit edilmiştir. Kolesterol seviyesini de kontrol altında tutmaya yardım sunarak çok daha dengeli bir yaşam sürmeye etkili olmaktadır.
Kişniş yağının en bilindik etkilerinden birisi bağışıklık sistemi üzerinde olmaktadır. Bağışıklık sistemini güçlendiren yapısı ile özellikle soğuk mevsimlerde kullanılması tavsiye edilir. İçeriğinde bulunan antibakteriyel özellikler nedeniyle mikroplara ve zararlı bakterilere karşı vücudun dirençli olmasına neden olmaktadır.
Hoş kokusu nedeniyle ağızda oluşan yaraların giderilmesine etki ettiği gibi aynı zamanda kötü ağız kokusunun da giderilmesine neden olur. Diş çürüğü gibi etmenlerden kaynaklı olan kötü ağız kokusu üzerinde son derece yararlı olmaktadır ve böylece daha ferah bir ağız yapısına kavuşmaya etki eder.
Kalsiyum açısından da etkili olan yağ, ağız yoluyla ya da doğrudan cilde uygulandığında dahi kemik ve eklem yapısının güçlenmesine etkili olur, kemiklerin uzun yıllar boyunca daha sağlıklı ve güçlü kalmasına yardımcı olmaktadır.
Cildinizde görülen siyah nokta, lekelenme, sivilce gibi oluşumların giderilmesi açısından da son derece etkili olup cildin daha güzel, parlak ve etkileyici bir görünüme kavuşmasına neden olmaktadır. Aynı zamanda yaşlanmaya bağlı olarak görülen kırışıklık gibi sorunların giderilmesi için de etkilidir.
Kişniş Kullanımı
Kişniş kullanımı için doğrudan besin olarak tüketmek mümkün iken aynı zamanda etkili bir şifa bulmak için yağ olarak kullanmak da büyük bir yarar sağlayacaktır. Kişnişi besin olarak tükettiğinizde çeşitli salataların içine dahil edebilirsiniz. Aynı zamanda su içinde kaynatarak içtiğinizde de özellikle metabolizmayı güçlendirici etkisi nedeniyle zayıflamaya katkı sunmaktadır.
Yağ Olarak Kullanımı
Kişniş yağı kullanımı açısından masaj ve buhurdanlık yöntemlerini kullanabilirsiniz. Eklem ve kas yapılarınızın korunması ve çeşitli ağrılarının giderilmesi için lokal olarak yağı masaj yöntemi ile uygulayabileceğiniz gibi aynı zamanda genel bir rahatlama ve bakım için cildinizin tümüne yağı uygulayabilirsiniz. Bu sayede cildinizde oluşan kırışıklık, yaşlanmaya bağlı olan yıpranma, kırışma ve çatlak gibi istenmeyen durumların giderilmesini de sağlayacaktır. Ayrıca cildinize parlaklık kazandıracak ve çok daha güzel görünmesini de sağlayacaktır.
Ruhsal ve Duygusal Etkileri
Kişniş yağı ruhsal etkileri bakımından da oldukça etkilidir. Hoş ferah kokusu nedeniyle sakinleşmenize, günün yorgunluğunu üzerinizden atmanıza ve kendinizi çok daha iyi hissetmenize neden olmaktadır. Özellikle ferahlatıcı kokusu ortamın çok daha pozitif enerji ile dolmasına neden olmaktadır. Buhurdanlıkta kullanım esnasında ortamdaki negatif enerjiyi uzaklaştırır ve yerine pozitif enerjiyi getirerek ortamdaki herkesin kendisini daha iyi hissetmesine neden olmaktadır. Bu şekilde kullanmak için buhurdanlık haznesine su ile karıştırarak kişniş uçucu yağı ekleyiniz. Su içine birkaç damla yağdan eklemeniz yeterli olacaktır ancak daha yoğun bir koku isterseniz damla miktarını arttırabilirsiniz. Kısa süre içerisinde kokusu duygusal açıdan sizi etkileyecek ve kendinizi daha dengeli ve iyi hissetmenize neden olacaktır.
Nasıl Temin Edilir?
Kişniş yağı temini için doğal olması son derece önemlidir. Şifalı özelliklerini göstermesi açısından Mitr tarafından sunulan doğal kişniş yağını tercih edebilir ve kullanıma başlayabilirsiniz. Doğal olmayan ürünleri kullanmaktan sağlığınız için kaçınınız.
Kullanımı ve Uyarılar
Kişniş ve kişniş yağının bilindik bir yan etkisi yoktur ancak yine de yağının hamileler ve çocuklar için kullanımı öncesinde uzman tavsiye alınması önerilmektedir.